zaterdag 12 november 2016

Voetnoot: Frans Erens en Obizzo Malaspina di Carbonara

VOETNOOT: FRANS ERENS EN OBIZZO MALASPINA DI CARBONARA

Frans Erens (1857-1935) vertelt in Vervlogen jaren dat hij tijdens zijn Parijse studietijd, die in januari 1881 begon, zo nu en dan wisselde van pension of hotel. Zo kwam hij op aanraden van Hollandse kennissen terecht in een pension in de rue Drouot: ‘De dames en heren in dit pension waren meestal afkomstig uit het noorden van Europa: Denen, Zweden, Noren, Finnen. Ook verbleef er een Italiaan, de markies de Malespina, van een oer-oud adellijk geslacht. Zo ik mij niet vergis, komt de naam al bij Dante voor. Hij was zeven- of achtentwintig jaar, donker van haar en gelaatstint en hij droeg een volle baard. Na enige malen met hem geconverseerd te hebben, kwam ik tot de overtuiging, dat hij iemand was van een buitengewoon karakter en van velerlei talenten. Hij was een geboren diplomaat en hij is een jaar of tien daarna dan ook gezant geworden.’[1]
      Bij uitzondering zet bezorger Harry G.M. Prick bij dit fragment geen voetnoten die men toch wel had verwacht. We vragen ons daarom af: wie was deze man en klopt die verwijzing naar Dante? Op de website van de Italiaanse senaat vinden we gegevens over Obizzo Malaspina di Carbonara (1855-1933) die Italiaans gezant was in Buenos Aires, Washington en Constantinopel. [2] Een Corrado Malaspina († na september 1294) komt inderdaad bij Dante voor in de Goddelijke Comedie.[3]
      Erens moet na zijn Parijse tijd nog over markies Obizzo Malaspina hebben gehoord, omdat hij anders niet geweten had dat hij diplomaat was geworden. Misschien was het hem niet ontgaan dat Malaspina in 1889 in Den Haag is getrouwd met een telg uit een Zuid-Nederlands geslacht, Catharina Louisa Carolina barones van Zuylen van Nyevelt (1860-1950)?[4] Of had hij bemerkt dat Malaspina in 1888 tot Italiaans legatiesecretaris in Den Haag was benoemd?[5]
       Erens’ memoires worden vaak geroemd om hun betrouwbaarheid. Zo’n fragment bewijst weer eens dat dat niet zonder grond is. De fout in de spelling – Malespina voor Malaspina – zullen we toeschrijven aan de omstandigheid dat hij zijn memoires niet heeft geschreven maar verteld aan zijn vrouw.

Jan Paul Hinrichs


NOTEN

[1] Frans Erens, Vervlogen jaren, ed. Harry G.M. Prick (Amsterdam: de Arbeiderspers, 1989), pp. 162-163.
[2]http://notes9.senato.it/web/senregno.nsf/2a9c00aad2bca710c125711400599e36/a9de9fd7ae1e8c7e4125646f005cf2ba?OpenDocument (geraadpleegd op 12 november 2016).
[3] Divina Commedia, Purgatorio, Canto VIII, vv. 118-120.
[4] Het Nieuws van den Dag, 27 april 1889.
[5] Het Nieuws van den Dag, 4 augustus 1888.