Het blijft onvergetelijk, het mooiste landgoedproza in
onze literatuur, dat letterlijk ruikt naar hooi en winterse haardvuren en we
eerder bij Ivan Boenin of Roger Martin du Gard verwachten: de bladzijden die
Frans Erens (1857-1935) in zijn herinneringsboek Vervlogen jaren wijdt aan zijn jeugd op het Schaerbeekse landgoed
De Kamp. Dit landgoed was ook de geboortegrond van twee andere, nu vergeten
auteurs: zijn broer Emile Erens (1865-1951) en neef José Erens (1921-2009).
Stichting Os Moddersproak herdrukt nu Korte
verhalen (1909) van Emile en de dichtbundel Palet & pennestreek (1960) van José. Binnen het oeuvre van
Emile Erens ‘geldt deze eersteling als een buitenbeentje’, aldus uitgever Jean
Frins. Het gaat om prozagedichten vol stille landschap- en stadsimpressies in
de stijl van Frans Erens’ debuutboek Dansen
en rhytmen (1893). Verder was Emile, die een zus van Frans trouwde en een succesvol
anjerkweker in Heemstede werd, vooral actief als auteur van tot romans
herschreven heiligenlevens als Kluizenaressen
(1941) en Uit het leven van Marguerite
Marie Alacoque (1949). Net als de gedichten van José, vol nogal fletse
bespiegelingen over God, zouden ze niet zijn herdrukt zonder de verbinding met
Frans Erens. Daarom zijn we blij met een toegift in Palet & pennestreek: een herinnering aan De Kamp van de
‘ongehuwd gebleven rentenier’ José Erens. Twee luttele zinnen over de
plaatselijke harmonie die zijn vader bij haar parade door het dorp kwam groeten,
roepen de feodale verhoudingen van weleer feilloos op: ‘Bij gelegenheid van
mijn eerste Communie in 1928 bracht deze fanfare ons een aubade en ook
paradeerde zij elk jaar op haar feestelijke gang door het dorp voorbij ons
huis. Ik herinner me hoe we dan stonden opgesteld tussen de twee eeuwenoude
waaiervormige lindebomen vóór ons huis, waarbij mijn vader het vaandel groette
met een brede zwaai van zijn hoed.’ In 1971 is dit prachtige huis met luiken en
poorten gesloopt. Vervlogen jaren!
Emile Erens, Korte
verhalen. 2018. 98 p. € 10 | José
Erens, Palet & pennestreek. 2018.
55 p. € 10 (Uitgaven van Os
Moddersproak, te bestellen via fanmoddersproak@yahoo.com)
| Eerder gepubliceerd in De Parelduiker 23 (2019), nr. 4, pp. 73-74.
