UITGEVERIJ FRAGMENT: TWEE MAXIANA
Nu in 2021 de rechten op het werk van Max de Jong zijn vervallen, heeft
na de Statenhofpers een tweede kleine uitgeverij zich over hem ontfermd: Fragment
van Frank van den Ingh. Bob Polak komt met een boekje Bij het gedicht Heet van
de naald van Max de Jong. Het staat vol details, zoals
een lijst van achtentwintig personen aan wie de dichter zijn boekje stuurde, facsimile’s
van drukproeven, contracten e.d. Achttien letterkundigen en uitgevers schreven hun
mening over Max de Jongs chef d’oeuvre en klokten hun leestijd: ergens rond de
acht en tien minuten. Niet alle gegevens verklaren iets of ondersteunen een betoog,
maar alle speurzin van Polak leidt tot een genoeglijke uitgave, aantrekkelijk
vormgegeven met veel illustraties. Eén omissie: Polak beweert dat zes drukken
van Heet van de naald bestaan, maar er is een zevende. In 1996 drukte
Lodewijk de Groot Heet van de naald in dertig genummerde exemplaren met
illustraties van Kees Streefkerk. Het colofon (of de titelpagina?) van deze prachtige
losbladige uitgave in een stevige zwarte band noemt Diemen en Amstelveen als plaatsen
van uitgave en geeft als extra informatie, zonder toelichting: ‘project 1996 –
Cicero & Zinloos’.
Ook verscheen bij Fragment een bekentenis tot Max de Jong van L.H. Wiener (1945) die momenteel in de zwanenzangmodus verkeert en allerlei ontboezemingen, zoals Open brief aan P.F. Thomèse, via verschillende marginale persen de wereld instuurt. In Over tijd en ruimte heen ziet ook hij in Max de Jong zijn evenknie. Waar Polak een nieuwkomer is die volgens Max de Jong Magazine het Dagboek pas in 2018 las, is Wiener een oude rot, al bekent hij het Dagboek maar tot p. 210 te hebben gelezen: ‘De resterende 484 pagina’s zouden niets meer kunnen toevoegen.’ Al in 1971 schreef Wiener in Tirade over Max de Jong in wiens ban hij raakte na lezing van Heet van de naald: ‘Ik heb het altijd goed kunnen vinden met neurotici.’ Nog meer Maxiana staan op stapel: voorlopig is Max de Jong en petit comité verzekerd van een aandacht die weinig van zijn tijdgenoten krijgen.
Bob Polak, Bij het gedicht Heet van de naald van Max de Jong. 2022. 111 pp. Opl. 125 ex. € 20 | L.H. Wiener, Over tijd en ruimte heen. Max de Jong revisited. 2022. 21 pp. 150 ex. € 17,50 | L.H. Wiener, Open brief aan P.F. Thomèse [Wel en wee door de jaren heen]. 2022. 21 pp. Opl. 100 ex. € 17,50 (uitgaven van Fragment, Leiden uitgeverijfragment@gmail.com)
| Eerder verschenen in de rubriek 'Schoon & haaks', De Parelduiker 28 (2023), nr. 1, pp. 72-73.
