vrijdag 24 april 2015

Yves Bonnefoy: Gedichten (Recensie)

YVES BONNEFOY EN DE GEUR VAN MUNT

In mei 1986 zakte ik af naar Maastricht voor de presentatie in boekhandel De Tribune van Drie vaderlanden, een bundeltje met één gedicht van de Braziliaanse Rus Valeri Perelesjin dat in een oplage van 40 exemplaren verscheen bij uitgeverij Huis clos, toen nog de bibliofiele poot van uitgeverij Gerards & Schreurs. In de Heerlense studio van Piet Gerards trof ik de piepjonge graficus Marc Vleugels aan die op computergebied al als autoriteit gold. Op de laatste Beurs van Kleine Uitgevers in Paradiso zag ik hem na ruim een kwart eeuw gelouterd terug: na een lange vervolgcarrière aan de persen van drukkerij Rosbeek begon hij zijn eigen grafische ontwerpstudio en ontwikkelde zich als private presser. Hoewel Vleugels de klassieke opmaak soms niet schuwt, vielen op de Beurs de meeste van zijn uitgaven op door hun kleurige en speelse omslagen. De uitgeverij Studio 3005, gevestigd op een bedrijventerrein in Bleiswijk, blijkt al jaren mondjesmaat uit te geven maar sinds vorig jaar komt Vleugels op stoom. Inmiddels is hij een van de actiefste margedrukkers van Nederland. In 2013 verschenen zo’n tien boekjes, vooral met werk van vaderlandse dichters als Wim Brands, Anne Vegter en Pam Emmerik.  In 2014 verlegt Vleugels de koers naar vertaalwerk. Ter perse is Ooggetuigen zijn de gevaarlijkste vertellers,  een keuze uit het werk van de Russische aforismenspecialist uit Parijs Don-Aminado (1888-1958), een primeur in Nederland. Zojuist verscheen een vertaling van de Franse dichter Yves Bonnefoy (1923), een literaire éminence grise van ons continent: dichter, Shakespeare-vertaler en literatuurwetenschapper aan het Collège de France en al jaren stamgast op lijstjes van Nobelprijskandidaten. In ons taalgebied is Bonnefoy geen onbekende, want Jan H. Mysjkin heeft zich als vertaler lange tijd voor hem ingezet, laatstelijk nog met de bundel In het drogbeeld van de drempel (2002), een uitgave van het Gentse PöezieCentrum. Nu neemt Kiki Coumans het vertaalstokje over in de bundel Zomerregen. Deze volgens het colofon op ‘een naamloze proefpers uit de negentiende eeuw’ gedrukte bundel bevat zeven gedichten: rijpe natuurpoëzie, gematigd modern, vol lyrische momenten die door herinneringen en geuren zijn gedragen: ‘En het hele vertrek stroomde vol / Met de ondoorgrondelijke geur van munt.’ Bonnefoy neemt ons schijnbaar mee naar de wereld van een Frans buitenhuis waar het goed toeven is. Ervaringen en gevoelens worden steeds gedeeld: in deze poëzie van welbehagen is nooit sprake van ‘ik’, alleen van ‘wij’. Het geluk zit hier in het kleine, in geuren , in licht van de hemel: ‘Dat goud waar de alchemie / Zo naar zocht’.  

Jan Paul Hinrichs

Yves Bonnefoy, Zomerregen. Vertaling Kiki Coumans. Bleiswijk: Studio 3005, 2014. 16 p. 6o ex. €  24,50 (Van ’t Hoffstraat 27, 2665 JL Bleiswijk 3005@bart.nl). 

| Eerder verschenen in De Parelduiker 19 (2014), nr. 3, pp. 69-70 (als onderdeel van de rubriek ‘Schoon & haaks’).