F.B. HOTZ OP BOEKENJACHT IN LEIDEN
F.B. Hotz (1922-2000) was een fanatieke verzamelaar van boeken en platen. Eind jaren zeventig zag ik hem wel eens bij de maandelijkse zaterdagochtendopruiming van antiquariaat Brill, later Het Oosters Antiquarium, op de Nieuwe Rijn. Bedrijfsleider Rijk Smitskamp en zijn vrouw keken vanaf een verhoging en van achter koffie met taart meedogend toe op de kluwen Breugeliaans grabbelende boekenjagers. Een Turkmeens-Russisch woordenboek vol vochtvlekken, groezelige Maleise oefenboekjes, de obscuurste dingen voor een gulden! De onhandige, donker geklede Hotz viel een keer fel uit naar een concurrent: ‘Dat is van mij!’ Een hand schoot als een tijgerklauw naar zijn bedreigde stapel. Hoe dan ook, over Brill heeft Hotz niet geschreven, maar wel over de voormalige Leidse antiquariaten van Ginsberg op het Kort Rapenburg, Sweris op de Prinsessekade en De Rooy op de Papengracht, Hij deed dat in Jan, Joop en meneer Ginsberg, een nieuwjaaruitgave van het ook verdwenen Leidse antiquariaat Blaeu voor 1985. Bij Jan de Rooy kocht Hotz ‘bijna alles van Van Oudshoorn, in eerste druk en bijna voor niets.’ Dat bleek belangrijk: ‘Van Oudshoorn versterkte mijn sluimerende wens te schrijven, en ik ben De Rooy dus dank verschuldigd.’ Deze antiquaars legden voor vaste klanten als Hotz boeken ‘opzij’, en ook die kostten vrijwel niets. De tekst, die ontbreekt in Het werk (1997) van Hotz, is smaakvol door De Carbolineum Pers herdrukt. Wellicht is het tegen de mores van een bibliofiele uitgever om iets bijzonders van een ander te herdrukken, maar ter verzachting: een brief met herinneringen aan Leidse antiquariaten van Hans van Straten en een nawoord van Blaeu-antiquaar Arne Steenkamp zijn toegevoegd. Van Straten heeft het over de naoorlogse eigenaar Rob Ginsberg, maar dat moet Jacob (Jaap) Ginsberg zijn, de zoon van de in Auschwitz vermoorde oprichter Jacob Ginsberg (1886-1943). Ook Steenkamp maakt melding van Hotz’ aanwezigheid bij Brill. De anekdote boven zal dus wel kloppen: het wás hem.
F.B. Hotz, Joop, Jan en meneer Ginsberg. Kalmthout: De Carbolineum
Pers, 2021. 50 ex. 25 p. € 60 (www.carbolineumpers.be)
| Eerder verschenen in de rubriek 'Schoon & haaks', De Parelduiker 26 (2021), nr. 2, pp. 73-74.
