Tekenares en dichteres Fritzi Harmsen van Beek
(1927-2009) was lange tijd vooral bekend om haar rol als ‘huisbewaarster’ van
de Blaricumse villa Jagtlust die functioneerde als buitenplaats voor
Amsterdamse Leidseplein-scene en Gooise jeunesse dorée. Bij haar gedwongen
vertrek uit de villa in 1971 kochten vrienden een huisje in het Groningse
Garnwerd waar Fritzi vrijwel tot aan haar dood bleef. Aan de jonge beeldhouwer
Lucas van Blaaderen (1945), met wie ze rond 1965 korte tijd een verhouding had,
stuurde Fritzi in de jaren 1977-1997 tientallen prentbriefkaarten. Deze zijn met
beeld- en tekstzijde facsimile gereproduceerd in Liefste liefs van Fritzi, een verrassende uitgave van de Bloemendaalse
uitgeverij Schaep 14 van Barend en Joke Linders die sinds 2014 in het
autobiografische domein opereert. De teksten zijn achterin ook in klein corps
gezet. Fritzi beschuldigt postbodes die haar prachtige kleurkaarten ‘in eigen
zak steken, blijkbaar voor een verzameling. […] Dat pleit weer voor ze, ze
beschikken blijkbaar over een soort van “smaak”.’ Het vele Engels doet nogal
maf aan: ‘Verder weet ik eventjes niets, but now yes.’ De kaarten zijn zonder
zelfbeklag maar vol zelfironie: ‘Ik wil wel in een gezellig gesticht misschien.
Hoewel, zit ik daar al niet in.’ Ze getuigen
vooral van genegenheid en onderling vertrouwen maar ook van Fritzi’s bekende
passies voor knutselen en dieren. De kaarten zijn met rustige, vaste hand en,
ondanks de soms chaotisch aandoende inhoud, kennelijk weldoordacht geschreven. Als
zelfstandige teksten voldoen ze minder en waren ze ook nooit bedoeld: Fritzi
haakt steeds in op het beeld op de keerzijde. Deze kaartencollectie is een
aanvulling op het verzameld werk In goed en kwaad (2012) maar nog meer op
het Schrijversprentenboek Stoeten
ritselingen (2015), waarin Fritzi met behulp van veel kleurig materiaal op
het grensvlak van tekst en beeld nadrukkelijk als ‘multikunstenares’ is
neergezet. Deze recente uitgaven verschuiven in ieder geval de aandacht van de afgezaagde
Jagtlust-mythe naar Fritzi’s veelzijdige eigen werk waarover het laatste woord
nog niet is gezegd.
| Eerder verschenen in de rubriek 'Schoon & haaks', De Parelduiker 22 (2017), nr. 1, pp. 67-68.
