De Franse dichter Yves Bonnefoy (1923-2016)
publiceerde in 2001 de omvangrijke bundel Les planches courbes, die enkele jaren later, aldus de
website van uitgeverij Vleugels, op de verplichte leeslijst van Franse
scholieren kwam. Dat was uitzonderlijk bij een levende dichter. Uitzonderlijk
is ook dat Kiki Coumans de hele bundel vertaalde. De gebogen planken bevat
schijnbaar modern aandoende maar vaak verrassend toegankelijke poëzie. Bonnefoy
schrijft warme, huiselijke, maar niet kneuterige gedichten, die op en voor de
zondag lijken geschreven. In zijn genuanceerde wereld is er geen werk, alleen
maar vrije tijd, ruimte en rust voor dromen en meditatie over
weersveranderingen en herinneringen. Bonnefoy kiest graag eenvoudige
uitgangspunten: ‘Ik weet het nog, het was een ochtend in de zomer, / Het raam
stond halfopen, ik kwam dichterbij en / Zag mijn vader achter in de tuin.’ Geen
enkele naam van een persoon, straat of stad verstoort de soms even concrete als
abstracte beelden. Grote woorden, verklaringen en geleerdheden ontbreken.
Bonnefoy levert een bescheiden universum, schijnbaar bij dageraad of in de
schemering opgebouwd aan de keukentafel in een Frans plattelandshuis, vervuld
van ‘de sereniteit, de vreugde zelfs / Van deze momenten’. Zomerregen tikt als
een weldaad in deze poëzie. Aanvaarding van het eigen lot – de grondhouding in
deze gedichten – zorgt voor een onveranderlijk bedaarde toon: ‘Laat deze
wereld blijven, / Ondanks de dood!’,
‘Zelfs buiten de tijd breekt de dag weer aan’. De gebogen planken is veruit de belangrijkste uitgave van Marc
Vleugels en daarmee de spil van zijn bijzondere Franse programma met titels die
nooit bij een andere uitgeverij het licht hadden gezien. Over Bonnefoy valt
veel te vertellen, bijvoorbeeld over zijn Shakespeare-vertalingen en exclusieve
professoraat op het Collège de France. Mijn vaste kanttekening bij Vleugels – de
hardnekkige weigering, ook nu weer, om de lezer via nawoorden van dit soort
informatie te voorzien – slik ik voor één keer in. Deze prachtige, ingetogen
poëzie spreekt voor zich.
Yves Bonnefoy, De gebogen planken. Vert.
Kiki Coumans. Bleiswijk: Vleugels, 2016. 132 pag. 300 ex. € 27,95 (Van
’t Hoffstraat 27, 2665 JL Bleiswijk info@uitgeverijvleugels.nl)
