dinsdag 2 februari 2021

Hans Faverey: Verdwijningen (Recensie)

VERDWENEN HANS FAVEREY

De Avalon Pers van Jan Keijser maakt de claim op haar website van een ‘hoge en zeer diverse productie’ nog altijd waar. Die website kan de eigen productie al jaren niet meer bijbenen. Van C.O. Jellema (1936-2003) verschijnen twee ongepubliceerde vertalingen van de Duitse dichter Gottfried Benn (1886-1956), waaronder zes antwoorden op de gedichttitel ‘Wat erg is’: ‘Heel erg: uitgenodigd zijn / wanneer de kamers thuis stiller, / de koffie beter / en geen amusement nodig is.’ Taalvirtuoos Paul Claes (1943) vertaalt het sonnet van J.A. dèr Mouw (1863-1919)  met de bekende openingsregel ‘’K ben Brahman. Maar we zitten zonder meid’ in het Frans, Engels, Duits, Spaans en Latijn en kan in het Guinness Book of Records. Van Menno Wigman (1966-2018), net als Jellema stamgast van margedrukkers, bundelt de Avalon Pers een prozatekst en gedichten die in 2006 in De Revisor stonden. Wigman citeert hier wijze woorden van zanger en gitarist Spinvis alias Erik de Jong aan wie hij een tekst had gestuurd die deze niet kon zingen: ‘Als ik goed en overtuigend wil zingen […] moet ik een personage kunnen uitbeelden. Jouw tekst gaat over alles en nog wat […]. In een gedicht kun je alles nog eens rustig overlezen, maar een liedje hoor je maar één keer.’ 

De meest bijzondere recente uitgave, Verdwijningen, bevat zes ongepubliceerde gedichten van Hans Faverey (1933-1990). Samenstelster Marita Mathijsen vond ze in Triëst tussen de nagelaten papieren van Faverey’s Kroatische levensgezellin Lela Zečković (1936-2018) van wie de Avalon Pers onlangs boekjes met hoogwaardig ongebundelde poëzie en proza uitgaf (zie deze rubriek 2019/2). Dit werk ontbrak in Gedichten 1962-1990 (De Bezige Bij, 2010), waarin Mathijsen reeds zo’n tweehonderd ongepubliceerde gedichten van Faverey uitgaf. De titel Verdwijningen staat in een van de manuscripten, aldus Mathijsen, ‘alsof hij die titel wilde gebruiken voor een reeks. Het lijkt me een prachtige titel voor deze zes gedichten die jarenlang verdwenen waren.’ De gedichten zijn meteen herkenbaar als afgekloven taalconstructies van Faverey wiens niet meer verkrijgbare verzameld werk onlangs compleet in Franse vertaling verscheen: ‘Weer is het vandaag. // En het vacuum is volstrekt. / Ik maak halt en keer terug.’

Hans Faverey, Verdwijningen. 2019. 13 pp. 98 ex. € 15 | Gottfried Benn, Zwei Gedichte. C.O. Jellema, Twee gedichten, 2019. 9 pp. 70 ex. € 10 | J.A. dèr Mouw, Het prisma van Brahman. 2019. 11 pp. 70 ex. € 12,50 | Menno Wigman, Invullen – maar met ziel. 2019. 11 pp. 70 ex. € 10 (Uitgaven van de Avalon Pers, Woubrugge avalonpers@hetnet.nl)

| Eerder verschenen in De Parelduiker 25 (2020), nr. 1, pp. 89-90.