OP STAP MET HARRY MULISCH
Ooit was ik in de Athenaeum Boekhandel en zag om de
hoek van het gangpad twee verfijnde bruine herenhandschoenen luchtig een boek
doorbladeren. De persoon die erbij hoorde, zag ik niet. Ik dacht: ‘Dat moet
Harry Mulisch zijn.’ Even later bleek: het was Harry Mulisch. In Leiden
of Maastricht had ik dat niet gedacht, maar daar was het ook niet gebeurd. Wat
is roem? Zo’n sterk imago hebben dat je ook onzichtbaar aanwezig bent. In
Amsterdam kon dat, waar Mulisch (1927-2010) verder uitgesproken zichtbaar was. Het fenomeen Mulisch
was ondenkbaar zonder de dekking van een grootstedelijke omgeving: de hele stad
was zijn decor. Sven-Onno Tromp loodst ons in Natuurlijk hou ik van Amsterdam
langs cruciale plaatsen voor Mulisch, van zijn huurhuis aan de Leidsekade tot
de restaurants waar de Herenclub (‘Deftig Links’) bijeenkwam. Café Américain (‘Telefoon
voor de heer Mulisch’) en de Stadsschouwburg, waar hij decennia op het Boekenbal
de Nederlandse schrijverswereld in audiëntie ontving, zal geen wandelaar missen.
Het rijke fotomateriaal maakt het boek een geschiedenis van een halve eeuw Amsterdam
aan de hand van Mulisch. Als het een beetje links is, is Cuba-pelgrim Mulisch
erbij: de opera Reconstructie, de Notenkraker-discussie in Hotel
Krasnapolsky, manifestaties van het Medisch Comité Nederland-Vietnam en van een
comité tégen de boycot van de Olympische Spelen in Moskou in 1980: Harry
zit nogal gedateerd achter de tafel in Hotel American met Freek de Jonge, piepjonge
Felix Rottenberg en langharige kapperszoon Ad Melkert (nog namens de PPR!). Tegelijkertijd
ogen Juliana en glunderende Beatrix vereerd om Mulisch op het Boekenbal of de
filmpremière van De aanslag in Tuschinski de hand te mogen drukken. Met
Bernhard rookt hij ontspannen een pijp bij Hajenius. Mulisch was bij leven dan
ook de koning van Amsterdam, zelfbenoemd.
Sven-Onno Tromp, Natuurlijk hou ik van Amsterdam.
Een literaire wandeling door het Amsterdam van Harry Mulisch. Amsterdam:
Tromedia, 2021. 80 pp. € 19,99.
| Eerder gepubliceerd in de rubriek 'Schoon & haaks', De Parelduiker 26 (2021), nr. 3, pp. 73-74.
